lunes, 29 de septiembre de 2008

FRED CRANE (n. 22/03/18- f. 28/08/08)



“What do we care if we were expelled from college, Scarlett? The war is going to start any day now, so we’d have left college anyhow.” ("Qué importa que nos botaran da universidade, Escarlata? A guerra vai comezar un día destes e teríamos que deixala de calquera xeito").

Esta é a primeira liña de dialogo no guión da película máis película de tódalas películas: Foise co vento (Gone with the Wind, 1939), e Fred Crane o encargado de dicila co seu marcado acento sureño, máis concretamente de Nova Orleáns. Foi en parte ese acento, en parte a súa beleza, en parte tamén a casualidade, a que levou a David O. Selznick a escollelo para ese papel, dándolle así "un billete para a inmortalidade", segundo as súas propias verbas. Recén chegado a Hollywood, acompañou á filla da súa curmá (unha belísima actriz do cine mudo) para unha proba para o papel de Suellen O'Hara, sendo el o elixido para incorporar a Brent, un dos xemelgos Tarleton (o outro, Stuart, foi o actor George Bessolo, que cambiaría despois o seu apelido polo de Reeves para encarnar na tele ao máis famoso Supermán da historia). Ademais de na primeira escena, o Sr. Crane participou noutras catro, incluída a famosa da barbacoa. Foi contratado por 50 dólares á semana.

Agora Escarlata xa estará contenta na outra beira con tódolos pretendentes ao seu carón, xa que Brent Tarleton era o único que lle faltaba.

(Brent - á dereita de Escarlata- nunha foto cunha dedicatoria autógrafa do propio Fred Crane tomada de aquí)

domingo, 28 de septiembre de 2008

CONNIE HAINES (n. 20/01/21- f. 22/09/08)



Connie Haines subiu cantar a un escenario cando tiña 4 anos e non baixou ata hai dous anos, vítima dunha enfermidade mortal. Como non podía ser doutro xeito foi rebautizada no mesmo escenario onde viviu. O seu nome orixinal, tan sureño e barroco coma o seu acento, era Yvonne Marie Antoinette JaMais, "demasiado longo como para caber nos carteis", na opinión do trompetista Harry James, líder da orquesta na que ela cantaba con 17 anos compartido escenario cun tamén novo Frank Sinatra. "Ti tes cara de Connie", lle dixo. O de Haines foi para que lle rimara con James. Pouco lle durou a rima ao pobre de Harry.
O gran Tommy Dorsey escoitouna no Frank Dailey's Medowbrooks de New Jersey, o templo das big bands e preguntoulle: "quén che ensinou cantar así?" Sen agardar contestación, continuou: "cando poderías vir cantar na miña?" Os problemas financieros de Harry provocaron a rápida chegada de Connie e Frank á Tommy Dorsey Orchestra. Unha auténtica sorte para eles, xa que alí aprenderon a peculiarísima técnica de respiración de Dorsey, que lle permitía coller aire mentres tocaba sen que aparentemente necesitara tomar alento. Tamén colleron moito do fraseo do trombonista e líder da orquesta, que lles descubriu así mesmo a necesidade de interpretar, máis que de cantar, as cancións.
Foi no escenario do Madison Square Garden onde un pailán descoidado tirou un misto que prendeu rápidamente no vestido da cantante. Frankie, moi atento, tiroulle a chaqueta enriba. Como non servira de moito, el mesmo se tirou enriba da cantante para afogar as lapas. Cando todo rematou aquela muller puxo en pé o seu escaso metro e medio e dixo cun pícaro sorriso: "tranquilos, Frankie só estaba a apagar o meu lume", e seguiu cantando co seu vestido queimado ata que remataron o número.
Cara ao fin dos anos 40 o tempo das big bands comezou esmorecer dando paso á época dourada dos vocalistas, que tomaron o relevo prefigurando tempos posteriores na música popular. Connie comezou unha sólida carreira en solitario, convertíndose nunha figura moi popular grazas ás súas intervencións, case continuas, nos vellos programas de Abbot & Costello, Bob Hope, Ed Sullivan e Frankie Laine. Non foi Sinatra, pero chegoulle ben.
Cando baixou da miña barca dixo adeus moi leda e marchou cantando o aquel de"I've got the world on a string". Coma sempre.

jueves, 25 de septiembre de 2008

THUBTEN JIGME NORBU (n. 16/08/22, f. 05/09/08)



Naceu Tashi Tsering ("O tigre que oubea") en Taktser, unha colina rodeada polos altos cumios do Himalaia pero aberta a un fermoso val e aos ventos xiados. Foi o primeiro fillo dunha parella de pobres pastores que inda terían 5 fillos máis. Naceu, como outros moitos tibetanos, á improbable idade dun ano e con tres (ou catro, segundo se mire), foi identificado polo propio Dalai Lama como tulku, é dicir, como reencarnación dun lama, neste caso de Taktser Rinpoche ("O precioso de Takster", sendo Rinpoche un título común para os monxes ou lamas). Foi rebautizado polo propio Dalai como Thubten Jigme ("sen medo") Norbu ("xoia") e así, con eses dous nomes, foi como comezou a súa vida relixiosa. Cando tiña 15 anos e xa era moi ben considerado polo seu gran prestixio, sucedeu outro milagre: o seu irmán, de só 2 anos de idade foi identificado como o mesmísimo Dalai Lama, e pouco despois un terceiro irmán foi tamén identificado como tulku. Nunca tal se vira no Tibet, ou a lo menos non se lembraba tal cousa. Os pais pasaron de ser dous miserentos a vivir na opulencia gracias á sorte da reencarnación.
Norbu foi nomeado aos 27 anos líder espiritual, digamos abade, do Mosteiro de Kumbum, na provincia de Amdo, a 50 Km de onde nacera, pero un ano despois a invasión chinesa acabou coa súa relaxada e meditabunda existencia. Feito prisioneiro polo Exército de Liberación Popular, segundo el mesmo (Tibet, patria perdida, 1962), tentaron lavarlle o cerebro e foi forzado a renunciar á vida monástica e a viaxar a Lhasa, a capital do Tibet, onde residía o seu irmán co seu goberno. A súa misión era tratar de convencelos de que recoñeceran ao exército chinés coma unha forza de liberación e ao goberno de Mao coma un aliado, coa promesa de ser el mesmo nomeado gobernador xeral do Tibet. Mesmo lle chegaron a insinuar que a morte do seu irmán o Dalai Lama, de resistirse, sería tan ben recibida como recompensada. E aceptou.
Foi enviado a Lhasa acompañado de dous axentes chineses que non o deixaban nin á sombra nin ao Sol, e comezou traballar, reuníndose en varias ocasións cos distintos líderes tibetanos. A cousa semellaba difícil. Finalmente logrou convencer ao seu irmán para verse nunha reunión secreta no Palacio de Potala, xusto onde o Dalai Lama fora entronizado dez anos antes. Malia o encargo supostamente aceptado e a oportunidade, contoulle ao seu irmán os plans dos chineses, que tentaban atacar Lhasa e matalo. O rapaz escoitouno con atención e fíxolle caso: aos poucos días, montou a cabalo e emprendeu unha perigosa viaxe a campo aberto cara a fronteira coa India, onde permanecería durante un tempo. Rinpoche inda viviu un ano en Lhasa facendo ver aos invasores que era o seu fiel aliado. Finalmente, cando tivo a oportunidade, escapou aos EEUU.
Alí foi captado pola CIA para traballar como instrutor e tradutor na illa de Saipan, no Pacífico, contribuindo desde alí de xeito decisivo á creación da guerrilla de resistencia tibetana. Malia súa aposta decidida pola independencia do Tibet incluso seguindo a ruta da violencia, nunca criticou nin se enfrontou ao seu irmán, que defende unha resistencia pacífica e se conformaría cunha simple autonomía da rexión.
Dada a súa importancia para o goberno USA e o seu elevadísimo nivel cultural, entrou a formar parte da vida académica norteamericana, primeiro como técnico no Museo Americano de Historia Natural de Nova Iorque e logo como profesor na Universidade de Indiana, onde fundou o Centro Cultural Tibetano. O mesmísimo Heinrich Harrer (Siete años en el Tibet, 2002) foi quen o axudou a escribir a súa autobiografía no 1960, pouco despois da súa chegada. Foi representante do Dalai en EEUU e en Xapón. Deixou muller e tres fillos e contoume todo esto mentres o levaba na barca.